Terugval preventie plan
Voor het afsluiten van de behandeling gaan we in op het signaleren en voorkomen van soortgelijke klachten in de toekomst. Het weer gaan ervaren van klachten hoort erbij en is normaal, zie dit daarom ook als een geruststel-plan.
Want het moment dat je weer klachten ervaart, betekent gelukkig niet meteen dat je weer terug bij af bent, het kan je juist helpen om te zien dat er iets speelt en hoe je in kunt grijpen, voordat je een terugval krijgt.
Om te zorgen dat je klachten niet verergeren, is het belangrijk om vroeg te kunnen signaleren wanneer het minder goed met je gaat of wanneer je weer in oude patronen vervalt, zodat je daar tijdig op kunt ingrijpen. Dit formulier kan je daarbij helpen en helpt je om een terugvalpreventieplan of geruststel-plan te maken.
Het bestaat uit drie stappen: signaleren, herhalen en steun zoeken. Het is aan te raden om dit formulier na je behandeling regelmatig door te nemen en in de buurt te houden.
Stap 1) Signalen en risicosituaties
Het is belangrijk dat je kunt signaleren of herkennen wanneer het minder goed met je gaat. Sommige mensen merken dit aan hun lichaam, anderen merken dit aan hun gedrag.
Aan welke signalen kun jij merken dat het minder goed met je gaat?
Deze signalen kunnen we onderverdelen in:
- lichamelijke signalen: bijv. rugpijn, hoofdpijn, futloosheid
- psychische signalen: bijv. piekeren, concentratieproblemen, negatieve gedachten
- gedragsmatige signalen: bijv. slecht slapen, terugtrekken, niet meer gaan sporten, meer alcohol drinken, te hard werken, sneller boos worden.
Vul het onderstaande lijstje in. Denk hierbij terug aan de periode in aanloop naar de klachten toe. Beschrijf de signalen zo concreet mogelijk.
Voorbeelden hiervan zijn: ‘Een week lang meer dan een uur wakker liggen’ of ‘gedurende twee weken meer avonden wel dan niet uitgeteld thuiskomen van het werk’.
Lichamelijke signalen:
Psychische signalen:
Gedragsmatige signalen:
Risicosituaties
Naast het herkennen van signalen is het ook van belang om omstandigheden te herkennen die de kans op een terugval groter kunnen maken, zogenaamde risicosituaties.
Voorbeelden hiervan zijn: piekweken op het werk, ruzie in de familie, conflict op het werk, verhuizing, nachtdiensten moeten werken, misgelopen relatie, teleurstelling, etc. Op basis van de aanwezigheid van risicosituaties kun je beslissen dat extra interventies om terugval te voorkomen gewenst zijn. Beschrijf de voor jou relevantie risicosituaties.
Risicosituaties
Stap 2) Herhalen wat je hebt geleerd
Mensen leren door te herhalen: denk aan leren fietsen of leren schaatsen, dat ging waarschijnlijk ook met vallen en opstaan, maar uiteindelijk ging het steeds beter! Het is daarom erg zinvol om de voor jou meest nuttige elementen uit de behandeling te herhalen door ze hieronder op te schrijven. We maken gebruik van de termen valkuilen en handvatten.
Valkuilen
Valkuilen zijn gedachten of gedragingen die niet helpend voor jou zijn, maar die je wel geneigd bent om te doen wanneer het minder goed met je gaat. Dit zijn bijvoorbeeld gedachten als ‘ik ben niet belangrijk’, of gedrag als terugtrekken in plaats van steun zoeken.
Vul hieronder in wat je geneigd bent om te denken als het niet zo goed met je gaat, en wat je geneigd bent om te doen wanneer het niet zo goed met je gaat.
Valkuilen – Gedachten of overtuigingen
Valkuilen – Gedrag
Handvatten
Handvatten zijn manieren, methoden of technieken die je in kan zetten om om te gaan met moeilijke situaties of gedachten. Denk aan alles wat je tijdens je behandeling hebt geleerd, maar ook aan dingen die je deze afgelopen periode zelf hebt ontdekt en als helpend hebt ervaren. Schrijf deze hieronder op.
Enkele voorbeelden zijn; jezelf bemoedigen, met anderen praten, gedachten uitdagen met een G-schema, anti-pieker oefeningen, ontspanning, rust nemen, bewegen etc.
Handvatten – Wat mij helpt wanneer ik het moeilijk heb is…
Stap 3) Steun of hulp zoeken
Tijdens de behandeling heb je mogelijk gemerkt wie jou zou kunnen helpen als het minder goed met je gaat. Schrijf hieronder op wie deze personen zijn is en wat deze persoon voor jou zou kunnen betekenen. Bijvoorbeeld: iemand met wie je kan praten, iemand waarmee je juist kunt lachen, iemand die je kan motiveren, iemand die niet oordeelt, etcetera.
Wie en wat kan deze persoon voor mij doen?
Afsluiting
Heb je nog extra motiverende of helpende woorden voor jezelf? Denk bijvoorbeeld aan een spreuk, een quote die je moed geeft of inspirerend vindt, of een korte brief aan jezelf.
Schrijf dit hieronder op: